Πώς θα γίνει η μετάβαση σε ενιαίο τραπεζικό σύστημα
Η μετάβαση σε ένα νέο σύστημα εγγύησης των καταθέσεων είναι αρκετά δύσκολη σε κανονικές συνθήκες, όταν «το πέπλο της άγνοιας» θα μπορούσε να διασφαλίσει ότι δεν υπάρχουν ξεκάθαροι νικητές ή ηττημένοι.
Ωστόσο, στην παρούσα συγκυρία της κρίσης του ευρώ, κάποια τραπεζικά συστήματα ή όμιλοι τραπεζών αποτελούν σαφώς μεγαλύτερο κίνδυνο από ό,τι οι άλλοι. Αυτό καθιστά τη μετάβαση ακόμη πιο δύσκολη. Προτείνουμε μια σταδιακή εισαγωγή τόσο των μηχανισμών ασφάλειας όσο και προστασίας, η οποία λογικά θα αντιμετωπίσει το πρόβλημα.
Μια συμφωνία για ορισμένες θεμελιώδεις αρχές, μπορεί να αποδειχθεί χρήσιμη για την καθοδήγηση της μετάβασης. Προτείνουμε τα ακόλουθα:
- Διατήρηση της εγγύησης των καταθέσεων μέχρι 100.000 ευρώ ανά καταθέτη, όπως έχει υιοθετήσει την μέγιστη εναρμόνιση η Οδηγία για τα Συστήματα Εγγύησης Καταθέσεων
- Κατασκευή ενός target fund του 1,5% των καλυμμένων καταθέσεων, σταδιακά σε μια περίοδο 10 ετών (όπως προτείνεται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο
- Αποφυγή της διπλής καταβολής των ασφαλίστρων από τις τράπεζες (κρατικών και ευρωπαϊκών) για να διασφαλιστεί η ουδέτερη μετάβαση
- Αποφυγή της ανάγκης για εναρμονισμό των εθνικών πόρων, επιτρέποντάς τους να συνεχίσουν να λειτουργούν παράλληλα
- Συνδυασμός των λειτουργιών της εγγύησης καταθέσεων και της εξυγίανσης σε μια αρχή, για να διατηρηθούν τα πράγματα απλά
- Κατασκευή της Ευρωπαϊκής Αρχής Εγγύησης Καταθέσεων και Εξυγίανσης (EDIRA) ως πηγή ισχύος για την ενίσχυση της εμπιστοσύνης στο ευρωπαϊκό τραπεζικό σύστημα
Ξεκινώντας από την τελευταία αρχή, μια πλήρης κάλυψη του συνόλου των καταθέσεων στις τράπεζες που θα έμπαιναν υπό την εποπτεία της ΕΚΤ από την πρώτη ημέρα, δεν είναι εφικτή. Αλλά το τελικό σημείο επίσης θα πρέπει να είναι ξεκάθαρο: ένα Ευρωπαϊκό Ταμείο Εγγύηση Καταθέσεων και Εξυγίανσης, η οποία θα διευθύνεται από την αντίστοιχη αρχή, θα πρέπει να γίνει η αρχή εκείνη που θα λαμβάνει τις αποφάσεις και να παρέχει τις πληρωμές στους καταθέτες όταν απαιτείται.
Πιο συγκεκριμένα, προτείνουμε η προστασία που παρέχεται από την EDIRΑ να υποχωρήσει σταδιακά με τους ακόλουθους τρόπους:
Τον πρώτο χρόνο η EDIRA θα εγγυηθεί μόνο 5.000 ευρώ ανά καταθέτη. Αυτό το ποσό θα αυξάνεται κάθε χρόνο με το ίδιο ποσό ώστε, μετά από 20 χρόνια, το ευρωπαϊκό χρήματα προστασίας των καταθέσεων να εγγυάται τα 100.000 ευρώ ανά καταθέτη. Ασφαλώς θα ήταν δυνατό να επιταχυνθεί η μετάβαση μέσω της αύξησης του ποσού (5.000 ευρώ) που προστίθεται κάθε χρόνο. Για παράδειγμα, με 10.000 η μετάβαση θα έπαιρνε μόνο 10 χρόνια. Αλλά καθώς η ανησυχία μας είναι να αποδείξουμε πώς θα έχει αποτέλεσμα η σταδιακή υποχώρηση, παρά το ακριβές ποσό, θα συνεχίσουμε με το παράδειγμα των 5.000 ευρώ.
Η κάλυψη των εθνικών συστημάτων εγγύησης καταθέσεων θα είναι μειωμένη κατά το ποσό που θα εγγυάται σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Μετά από την πρώτη αρχή, αυτό θα κρατήσει τη συνολική κάλυψη στα 100.000 ευρώ. Ο κίνδυνος για τα εθνικά συστήματα εγγύησης θα υποχωρούσε καθώς τα η ευρωπαϊκή εγγύηση αυξάνει το μέγεθος. Τα εθνικά προγράμματα θα χάσουν το λόγο ύπαρξής τους με τον καιρό, αλλά προκειμένου να περιοριστεί η αντίδρασή τους στο νέο ευρωπαϊκό σύστημα, θα πρέπει να αφεθούν αντί να απειληθούν με άμεση εξαφάνιση.
Οι συνεισφορές από τις κεντρικές τράπεζες στην EDIRA θα πρέπει ασφαλώς να καταργηθούν και αυτές. Αν και ένα εντελώς ουδέτερο σχήμα μπορεί να μειώνει τις αντιδράσεις, σκιαγραφούμε μια ελαφρώς ταχύτερη κατάργηση των εισφορών, οι οποίες μπορεί να είναι χρήσιμες, εάν λάβει κανείς υπόψη την αδύναμη κατάσταση του τραπεζικού συστήματος σχεδόν παντού στην ευρωζώνη. Το premium για το ευρωπαϊκό ταμείο στον πρώτο χρόνο θα πρέπει να διαμορφωθεί στο 0,0075% των εγγυημένων καταθέσεων (5% του 0,15% απαιτείται για να φτάσουμε στο 1,5% των καταθέσεων σε 10 χρόνια), τον δεύτερο χρόνο 0,015% κ.ο.κ.
Οι εισφορές στα εθνικά συστήματα θα πρέπει να μειωθούν αντίστοιχα για τις ευρωπαϊκές τράπεζες (που θα τεθούν υπό την εποπτεία της ΕΚΤ), οι οποίες τότε μπορεί να πληρώνουν μόνο το 95% του εθνικού premium.
Μετά από 20 χρόνια στην περίπτωση της προσαύξησης κατά 5.000 ευρώ ετησίως (ή 10 χρόνια με 10.000 ευρώ ετήσια προσαύξηση), η πλήρης κάλυψη για τις ευρωπαϊκές τράπεζες θα παρέχεται από το ευρωπαϊκό ταμείο. Στο παράδειγμά μας η EDIRA θα έχει συλλέξει περίπου 0,8% των καλυμμένων καταθέσεων σε ασφάλιστρα μετά από 10 χρόνια. Εξαιτίας της σταδιακής κατάργησης, θα χρειαστούν στη συνέχεια άλλα πέντε χρόνια για να επιτευχθεί ο στόχος του 1,5% των καλυμμένων ομολόγων.
Οι συσσωρευμένες εισφορές από τις ευρωπαϊκές τράπεζες που έχουν αφεθεί στα εθνικά ταμεία μετά από την περίοδο μετάβασης, μπορεί να μεταφερθούν στην EDIRA, η οποία θα παρέχει τότε μια ανάλογη έκπτωση σε οποιαδήποτε έσοδα από τις τράπεζες αυτών των χωρών.
Κατά τη διάρκεια της μετάβασης, οι ευρωπαϊκές τράπεζες σε χώρες χωρίς εκ των προτέρων ταμείο, όπως η Ολλανδία, θα μειώνουν τις υποχρεώσεις τους στο εθνικό ταμείο με σταδιακά βήματα. Για παράδειγμα, μετά από τέσσερα χρόνια μια ευρωπαϊκή τράπεζα θα συνεισφέρει μόνο 80% σε μια τοπική κατάρρευση, ενώ οι εθνικές τράπεζες θα συνεισφέρουν 100%.
Μόλις οι εισφορές στο ευρωπαϊκό ταμείο είναι πάνω από ένα ορισμένο επίπεδο, οι ευρωπαϊκές τράπεζες μπορεί να βρουν την ισχυρή εποπτεία της ΕΚΤ χρήσιμη ώστε να μειώσουν πιθανές υποχρεώσεις τους. Εάν συνέβαινε αυτό, η νέα EDIRA θα λειτουργούσε πραγματικά ως πηγή ισχύος για το τραπεζικό σύστημα.
Μια τελευταία ερώτηση είναι πώς θα αντιμετωπιστούν τα προβλήματα ορισμένων τραπεζών, οι οποίες έχουν bad assets και δεν είναι επαρκώς κεφαλαιοποιημένες. Είναι σημαντικό η εγγύηση των καταθέσεων και η εξυγίανση να τεθούν σε ισχύ την ίδια στιγμή. Κάποιες αδύναμες τράπεζες ίσως χρειαστεί να εξυγιανθούν προτού ενταχθούν στο νέο καθεστώς ευρωπαϊκής εποπτείας και εξυγίανσης για να αποφευχθούν οι μεγάλες πιθανές υποχρεώσεις. Οι χώρες τότε θα πρέπει να ασχοληθούν με τα προβλήματα των δικών τους αδύναμων τραπεζών. Εάν χρειαστεί, χώρες όπως η Ελλάδα, η Πορτογαλία και η Ισπανία, θα μπορούσαν να ζητήσουν στήριξη από τον ESM.
Μόνο οι καλά κεφαλαιοποιημένες τράπεζες θα πρέπει να εντάσσονται στο νέο ευρωπαϊκό σύστημα εποπτείας από την ΕΚΤ και εξυγίανσης από την EDIRA. Μετά από την αντιμετώπιση των προβλημάτων σε εθνικό επίπεδο, αυτές οι ισχυρές τράπεζες μπορούν να κάνουν μια σωστή αρχή στην τραπεζική ένωση.
Πηγή: www.capital.gr
