Π.Ραπανάκης: Οι επιπτώσεις από την εφαρμογή της νέας διάταξης περί ηλεκτρονικής αναγγελίας της οικειοθελούς αποχώρησης μισθωτού

Πέτρος  Γ.  Ραπανάκης
Σύμβουλος επιχειρήσεων σε θέματα εργατικής νομοθεσίας  &  ανθρώπινου δυναμικού, εισηγητής , συγγραφέας

Ερμηνεύοντας τη  διάταξη του άρθρου 38, του Ν. 4488/13.9.2017  που αναφέρεται στην ηλεκτρονική αναγγελία οικειοθελούς αποχώρησης μισθωτού, εξ αντιδιαστολής  προκύπτει  ότι,

στην περίπτωση που δεν ακολουθηθεί  η διαδικασία που ορίζει το άρθρο αυτό  και δεν συνοδεύεται η αναγγελία οικειοθελούς αποχώρησης του μισθωτού είτε από ηλεκτρονικά σαρωμένο έντυπο υπογεγραμμένο από τον εργοδότη και τον εργαζόμενο είτε από εξώδικη δήλωση του εργοδότη προς τον εργαζόμενο, με την οποία  να τον ενημερώνει ότι έχει χωρήσει οικειοθελής αποχώρησή του, ο θιγόμενος εργαζόμενος αποκτά το τεκμήριο της μη διακοπής της εργασιακής  του σχέσης και   προφανώς μπορεί να θέσει θέμα  :

•    είτε καταβολής ποσού αποζημίωσης απόλυσης με δεδομένο ότι  η διάταξη  αναφέρει ότι η σύμβαση εργασίας  θεωρείται στην περίπτωση αυτή ότι λύθηκε με άτακτη καταγγελία του εργοδότη ( αν φυσικά δικαιούται , έχοντας προς τούτο συμπληρώσει υπηρεσία  δώδεκα μηνών και πλέον) ,
•    είτε καταβολής μισθών υπερημερίας θεωρώντας ότι η εργασιακή  του σχέση δεν έχει διακοπεί , λογιζόμενης  εν προκειμένω ως οιονεί επίσχεσης εργασίας .

Στην δεύτερη αυτή εκδοχή , η επιχείρηση δεν θα είναι κατοχυρωμένη (αφού δεν θα μπορεί να επικαλεσθεί το τεκμήριο  της οικειοθελούς αποχώρησης  του εργαζόμενου σύμφωνα με το γράμμα του νόμου) και θα τεθεί στην κρίση των δικαστηρίων στην περίπτωση φυσικά που προσφύγει στη δικαιοσύνη ο εργαζόμενος ζητώντας μισθούς υπερημερίας.
Απόρροια της νέας ρύθμισης είναι ότι από 27.9.2017 , οι υπηρεσίες του ΟΑΕΔ , δεν θα παραλαμβάνουν εκπρόθεσμες δηλώσεις οικειοθελούς αποχώρησης.  
Με δεδομένο ότι δεν θα παραλαμβάνουν  τις εκπρόθεσμες δηλώσεις οικειοθελούς αποχώρησης , τίθεται   θέμα κατάργησης των προστίμων που επιβάλλονται κατ’ εφαρμογήν της  υπ’ αριθμ. Υ.Α.  Φ11321/30149/1961/15.12.2011 ,  που  εκδόθηκε κατ’  εξουσιοδότηση των διατάξεων του άρθρου 65 του Ν.3996/2011  και την Εγκύκλιο ΙΚΑ-ΕΤΑΜ Ε40/267/22.5.2013,  όπου ορίζεται ότι, σε περίπτωση παράβασης εκ μέρους του εργοδότη της υποχρέωσης του για αναγγελία στον ΟΑΕΔ της οικειοθελούς αποχώρησης του μισθωτού εντός (8) οκτώ ημερών και εφόσον η αποχώρηση αυτή δεν αποδεικνύεται από κανένα επίσημο έγγραφο στοιχείο, επιβάλλεται πρόστιμο από τα αρμόδια όργανα του ΙΚΑ-ΕΤΑΜ, το ύψος του οποίου διαμορφώνεται στο ποσό των 400,00 ευρώ, εφόσον η οικειοθελής αποχώρηση δηλώνεται πέραν των οκτώ ημερών και έως την τελευταία εργάσιμη για το Δημόσιο ημέρα του επομένου μήνα απ’ αυτόν που έληξε η οκταήμερη προθεσμία. Εάν η δήλωση οικειοθελούς αποχώρησης υποβληθεί μετά την τελευταία εργάσιμη για το Δημόσιο ημέρα του επόμενου μήνα απ’ αυτόν που έληξε η οκταήμερη προθεσμία ή δεν υποβληθεί, τότε το ύψος του προστίμου διαμορφώνεται στα 800,00 ευρώ.

Διευκρινίζεται ότι σύμφωνα με την εγκύκλιο του ΟΑΕΔ Β107036/07.04.1998, σε περίπτωση μη εμπρόθεσμης αναγγελίας οικειοθελούς αποχώρησης ή παράλειψή της δεν επιβάλλονται κυρώσεις από τις αρμόδιες Υπηρεσίες του ΟΑΕΔ.

Ένα άλλο θέμα είναι που προκύπτει είναι ότι,  στην περίπτωση που  εργοδότης δεν τηρήσει εμπρόθεσμα τις υποχρεώσεις αναγγελίας οικειοθελούς αποχώρησης, συμπεριλαμβανομένης της υποβολής των προβλεπόμενων  στο άρθρο 38 του νέου νόμου , συνοδευτικών εγγράφων, η σύμβαση εργασίας θεωρείται ότι λύθηκε με άτακτη καταγγελία του εργοδότη, γεγονός που σημαίνει ότι ο εργαζόμενος μπορεί να απαιτήσει  σε ανάλογες περιπτώσεις,  τη χορήγηση από τον ΟΑΕΔ επιδόματος ανεργίας. Για όλα αυτά τα θέματα , προφανώς θα εκδοθεί το επόμενο διάστημα, εφαρμοστική του νόμου , ερμηνευτική εγκύκλιος από το Υπουργείο Εργασίας.

Όπως γίνεται σαφές,  το πλαίσιο της νέας αυτής διάταξης θα δημιουργήσει πολλά προβλήματα στις επιχειρήσεις, ιδιαίτερα σε εκείνες που εμφανίζουν μεγάλη κινητικότητα στις αποχωρήσεις εργαζομένων τους. Επισημαίνεται πάντως  ότι η διάταξη του άρθρου 38 , του Ν.4488/13.9.2017   με το Έγγραφο Υπουργείου Εργασίας  43433/Δ.10.126/2017  «Αναβάθμιση του Πληροφοριακού Συστήματος ΕΡΓΑΝΗ κατ' εφαρμογή των νομοθετικών ρυθμίσεων του ν.4488/2017»,τίθεται κατ’ ουσίαν σε ισχύ από την Τετάρτη 27 Σεπτεμβρίου 2017.

Στο  ανωτέρω έγγραφο επίσης  αναφέρεται ότι : « Στο έντυπο Ε5: Αναγγελία Οικειοθελούς Αποχώρησης Μισθωτού, προστίθενται νέα πεδία ως εξής: «Επιδίδεται με εξώδικη δήλωση», «ΝΑΙ/ΟΧΙ», «Ημερομηνία επίδοσης» καθώς και οι περιορισμοί που ορίζονται από τις διατάξεις. Στο έντυπο Ε5: Αναγγελία Οικειοθελούς Αποχώρησης Μισθωτού, καθιερώνεται η υποχρεωτικότητα της επισύναψης του ηλεκτρονικά σαρωμένου εντύπου με τις ιδιόχειρες υπογραφές εργοδότη-εργαζόμενου και στη περίπτωση επίδοσης από δικαστικό επιμελητή, η επισύναψη της εξώδικης δήλωσης. Εφαρμόζονται οι νέες προθεσμίες των (4) τεσσάρων εργάσιμων ημερών στα έντυπα Ε5: Αναγγελία Οικειοθελούς Αποχώρησης Μισθωτού, Ε6ΧΠ, Ε6ΜΠ: Καταγγελία Σύμβασης Εργασίας αορίστου χρόνου (χωρίς/με προειδοποίηση) και Ε7: Βεβαίωση - Δήλωση Εργοδότη για Συμβάσεις Ορισμένου Χρόνου ή Έργου. Στην αρχική σελίδα του ΠΣ ΕΡΓΑΝΗ, από την Παρασκευή 22.09.2017, θα είναι διαθέσιμη η νέα έκδοση του αρχείου *.xsd, που αφορά στις προδιαγραφές για μαζική καταχώριση εντύπων Ε5».